بسم الله الرحمن الرحیم
«وَقَالُواْ لَن تَمَسَّنَا النَّارُ اِلاَّ أَیَّامًا مَّعْدُودَةً قُلْ أَتَّخَذْتُمْ عِندَ اللّهِ عَهْدًا فَلَن یُخْلِفَ اللّهُ عَهْدَهُ ام تَقُولُونَ عَلَی اللّهِ مَا لاَ تَعْلَمُونَ (۸۰) بَلَی مَن کَسَبَ سَیِّئَةً وَأَحَاطَتْ بِهِ خَطِیئَتُهُ فَأُوْلَئِکَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِیهَا خَالِدُونَ (۸۱)»
[و گفتند: جز روزهایی چند، هرگز آتش به ما نخواهد رسید بگو: مگر پیمانی از خدا گرفتهاید که خدا پیمان خود را هرگز خلاف نخواهد کرد یا آن چه را نمیدانید به دروغ به خدا نسبت میدهید* آری کسی که بدی به دست آورد و گناهش او را در میان گیرد، پس چنین کسانی اهل آتشند و در آن ماندگار خواهند بود]
1) امام حسن عسکری علیه السلام فرمود: خداوند عز و جل فرمود: «وَقَالُواْ» یعنی یهودیانی که در بزهکاری ثابت قدم، در ایمان ظاهرساز، و از دورویی، شادمان بودند و به گمان خود برای نابودی رسول خدا صلی الله علیه و آله و خاندانش دسیسه میکردند؛ «لَن تَمَسَّنَا النَّارُ اِلاَّ أَیَّامًا مَّعْدُودَةً» چرا که آنها در میان مسلمانان، دامادها و برادرانی سببی داشتند، پس کفر خود را از محمّد صلی الله علیه و آله و یارانش پنهان میکردند تا خویشان و دامادهای خود را در امان نگاه دارند؛ اگر چه حضرت و یارانش از این امر آگاه بودند. خویشانشان به آنها میگفتند: چرا نفاق میورزید؛ حال آن که میدانید خداوند بدین سبب از شما خشمگین است و عذابتان میکند؟ آن یهودیان پاسخ میدادند: مدت عذابی که ما به خاطر این گناهان به آن گرفتار میشویم «أَیَّامًا مَّعْدُودَةً» سپری میشود و سپس به سوی نعمتهای بهشت رهسپار میشویم. پس دلیلی نیست که بخواهیم در دنیا به سوی دشواریها بشتابیم تا از عذابی جلوگیری کنیم که به اندازه روزهای گناهان ماست و به پایان میرسد و میگذرد، این گونه به لذت آزاد شدن از خدمتگزاری و خوشی نعمتهای دنیا دست یافته ایم و آن چه بعدها بر سرمان میآید برایمان اهمیتی نخواهد داشت؛ چرا که ماندگار نیست و گذراست. پس خداوند عز و جل فرمود: «قُلْ» یا محمّد: «أَتَّخَذْتُمْ عِندَ اللّهِ عَهْدًا» که عذاب شما به خاطر کفرورزی به محمّد صلی الله علیه و آله و سرباز زدن از نشانههای او در مورد خود و علی علیه السلام و دیگر جانشینان و اولیایش تمام شدنی و ناپایدار است؟ این چنین نیست و آن عذاب، بدون شک پایدار و بی انتهاست، پس به خود جرأت ندهید که از روی کفر به خدا و رسولش و ولی برگزیده او بر امّتش پس از او، بی شرمیو گناه کنید تا امّت محمّد صلی الله علیه و آله را در وسوسه اندازید و با به کار گرفتن سیاست پدری دلرحم و مهربان و بخشاینده که دلسوزانه با فرزند خود نرمخویی میکند سرپرست آنها شوید. «فَلَن یُخْلِفَ اللّهُ عَهْدَهُ»، بنابراین از ادّعای گذرا بودن عذاب این گناهانی که مرتکب میشوید برحذر باشید. «أَمْ تَقُولُونَ عَلَی اللّهِ مَا لاَ تَعْلَمُونَ» اینکه از خدا عهدی گرفته اید یا نسبت دروغی که به او میدهید، هر دو ادعایی است که در آن دروغگویانی بیش نیستید.
سپس خداوند عز و جل فرمود: «بَلَی مَن کَسَبَ سَیِّئَةً وَأَحَاطَتْ بِهِ خَطِیئَتُهُ فَأُوْلَئِکَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِیهَا خَالِدُونَ» گناهی که او را در میان میگیرد همان گناهی است که او را از بوتهی دین خدا خارج میکند و از ولایت او بی بهره میسازد و در خشم او میافکند، آن گناه شرک و کفر به خدا و کفر به پیامبری محمّد رسول خدا صلی الله علیه و آله و کفر به ولایت علی بن ابی طالب علیه السلام است که هر گوشهی آن، او را در میان میگیرد؛ یعنی کردارش را فرا میگیرد و همه را باطل میکند و از بین میبرد. «فَأُوْلَئِکَ» که به این گناه فراگیر دست مییازند، «أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِیهَا خَالِدُونَ».
سپس رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: دوست داشتن علی علیه السلام کاریست نیک که با وجودش هیچ گناهی اگر چه بزرگ باشد زیانی نمیرساند، جز این که دوستدار او به سختیهای دنیا دچار گردد تا از گناه پاک شود و به برخی از عذابهای آخرت گرفتار شود تا این که با شفاعت سروران پاک و پاک دامن خویش، از آن رهایی یابد. دوست داشتن دشمنان علی و مخالفت با او، گناهی است که با وجودش هیچ چیز بهرهای نمیرساند، جز این که دشمنان او در دنیا به خاطر طاعاتشان، از نعمت و تندرستی و آسودگی بهره مند گردند و چون به آخرت درآیند تنها عذاب پایدار است که نصیبشان میشود. سپس فرمود: همانا هر کس ولایت علی علیه السلام را انکار کند، هرگز بهشت را به چشم خود نخواهد دید؛ جز این که بهشت را ببیند تا بداند اگر دوستدار علی علیه السلام میبود، بی شک آنجا، سرا و اقامتگاه و جایگاهش میشد و این گونه افسوس و پشیمانی بر او افزون میگردد و همانا کسی که علی علیه السلام را دوست بدارد و از دشمنانش بیزاری جوید و دوستانش را پاس دارد، هرگز دوزخ را به چشم خود نخواهد دید، جز این که دوزخ را ببیند و به او گویند: اگر شیوهای جز این داشتی، بی شک اینجا اقامتگاه تو میشد و او اگر ستمیجز کفر به علی علیه السلام بر خود کرده باشد، دمیاز آتش دوزخ به او میرسد تا به سان گرمابهای که چرک از او میزداید، او را پاک گرداند و آن گاه با شفاعت دوستان خود از آنجا به بهشت منتقل میشود.#1#
2) امام صادق علیه السلام در باره کلام خداوند عز و جل فرمود: «بَلَی مَن کَسَبَ سَیِّئَةً وَأَحَاطَتْ بِهِ خَطِیئَتُهُ» آن گاه که امامت امیر مؤمنان علی علیه السلام را انکار کردند، «فَأُوْلَئِکَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِیهَا خَالِدُونَ»#2#
1 - تفسیر منسوب به امام حسن عسکری (ع)، ص 303، ح 146 - 148
2 - کافی، ج 1، ص 355، ح 82