نام کامل وی: خدیجه بنت خویلد بن اسد بن عبدالعزی بن قصی بن کلاب بن مرة بن کعب بن لؤی بن غالب به فهر بن مالک بن نضر بن کنانه؛ و نام مادرش: فاطمه بنت زایده بن الأصم بن الهرم بن رواحه بن حجر بن عبد بن معیص بن عامر بن لؤی بن غالب بن فهر بن مالک.
خدیجه زنی بازرگان و دارا بود که به اِمرأةالقریش(یعنی شاهزاده خانم قریش) شهرت داشت. طبق برخی نقلهای ضغیف خدیجه پیش از محمد، دو بار ازدواج کرده بود (ابیهاله هند بن زراره تمیمیو عتیق بن عائد مخزومی). اما تعدادی از محققین شیعه از جمله جعفر مرتضی عاملیبر این عقیدهاند که خدیجه قبلاً با کسی ازدواج نکرده بود و اولین و تنها ازدواج او، ازدواج با محمد بود. [۴]
خدیجه بیشتر در خرید و فروش ابریشم بود. [۵]
داستان ازدواج او با محمد چنین است که محمد ابتدا در کاروانهای تجاری او کار میکرد و او از امانتداری و کاردانی او خوشش آمده بود و گفته میشود این خدیجه بودهاست که از محمد خواستگاری کردهاست.
و در برخی روایات آمدهاست که مراسم خواستگاری با حضور عموی محمد، ابوطالبو ورقة بن نوفل پسر عموی خدیجه، که مردی دانشمند و گریزان از پرستش بتها بود، انجام شد. پس از خواندن خطبه عقد توسط ابوطالب، محمد از جای برخاست و آماده رفتن شد. در این هنگام خدیجه به او گفت: «إلی بیتک فبیتی بیتک و أنا جاریتک ' به سوی خانه خود بیایید که خانه من خانه شما و خودم خدمتکار شمایم. به گفته محمد هیچکدام از زنان او به اندازه خدیجه نزد او گرامینبودهاند. او تا زمان حیات خدیجه با زن دیگری ازدواج نکرد. [۶]
محمد در ۲۵ سالگی با خدیجه ازدواج کرد. گفته میشود که خدیجه در آن موقع ۴۰ سال داشت ولی با توجه به حمل فاطمه و تاریخ تولد او که در سال پنجم بعثت میباشد خدیجه میبایست در شصت سالگی وضع حمل کرده باشد و اینکار در این سن بعید بنظر میرسد، ازین رو اقوال دیگر همچون ۲۵ یا ۲۸ سال، که در برخی کتابها [۷] ذکر شده، معقولتر است. با استناد به منابعی همچون بیهقی (از علمای بزرگ اهل سنت)، ابن عماد حنبلی، حاکم نیشابوری، ابن اسحاق، بلاذری و تعداد زیادی از علما و مورخین، سن خدیجه به هنگام ازدواج را حدود ۲۵ تا ۲۸ سال دانستهاند.
خدیجه پس از ازدواج با محمد تمام ثروتش را برای دین اسلامخرج کرد. او سه پسر برای محمد آورد، قاسم و عبدالله و طاهر که همگی در کودکی مردند؛ چهار دختر هم داشت به نامهای زینب، رقیه، ام کلثومو فاطمه زهرا. [۸]
در مورد ازدواج محمد با خدیجه گفته شدهاست که محمد پیش از ازدواج با خدیجه برای خدیجه کار میکرد و خدیجه از زنان ثروتمند قریشبودهاست. ثروت خدیجه و کارفرما بودن او نشان میدهد که پیش از محمد نیز زنان حق داشتن ثروت و حق کارفرما بودن را داشتهاند و مردان از کار کردن برای زنان شرمسار نبودهاند.
فرزندان محمد به جز ابراهیم که از ماریه قبطیهکنیز مصری بود و او را مقوقسحاکم مصر اهدا کرده بود، همه از خدیجه بودند که در عدد و نام آنان اختلاف است ولی مشهور آن است که شش تن بودند: دو پسر و چهار دختر.
- قاسم نخستین فرزند محمد که قبل از بعثتدر مکهمتولد شد و محمد بدین جهت کنیه ابوالقاسم گرفت. او در سن دو سالگی در مکه درگذشت.
- زینب بزرگترین دختر محمد که در سن سی سالگی او متولد شد و قبل از اسلام به ازدواج پسرخاله خود ابوالعاص بن ربیعدرآمد و در سال هشتم هجرت در مدینه درگذشت.
- رقیه که قبل از اسلام و بعد از زینب متولد شد، قبل از اسلام به عقد عتبه بن ابی لهبدرآمد و پس از نزول سوره مسد قبل از عروسی به دستور ابولهبو ام جمیلاز شوهر خود جدا شد. سپس به عقد عثمان بن عفاندرآمد که در اولین هجرتمسلمانان به حبشه با او همراه بود. آنگاه به مکه بازگشت و به مدینه هجرت نمود و سه روز بعد از جنگ بدر، روز رسیدن خبر فتح، در مدینه درگذشت.
- ام کلثوم که در مکه متولد شد، قبل از اسلام به عقد عتبه بن ابی الهبدرآمد و مانند خواهر خود قبل از عروسی از او جدا شد. در سال سوم هجرت به ازدواج عثمان درآمد و در سال نهم هجرت درگذشت.
- فاطمهکه بنا به نقل صحیح و مشهور، پنج سال بعد از بعثت محمد در مکه تولد یافت، در مدینه به ازدواج علی بن ابیطالبدرآمد و بعد از کشته شدن محمد در فاصله چهل روز تا هشت ماه (بنا به اختلاف روایات) کشته شد. سوره کوثردر شان وی نازل گردید. [۹]
به نظر میآید این نظریه درست است که برخی از اسامیاعلام شده در این صفحه دختران حقیقی محمد نبودهاند و ضمن همنام بودن با دختران محمد، او آنها را به فرزندخواندگی قبول کردهاست. [ نیازمند منبع ]
وقتی ام عمرو(قابله) از زنده ماندن ام رومان(همسر ابوبکر) پس از زاییدن عایشهناامید شد. به درخواست ابوبکر، خدیجه را بر بالین ام رومان میآورند تا حضور و قدم خدیجه باعث راحتی و سلامت زایمان گردد. پس از حضور خدیجه بر بالین ام رومان، نوزاد و مادر هر دو پس از زایمان، سالم ماندند. [۱۰]
خدیجه زنی بود بسیار مهربان و بیشتر اوقات لباس زرد رنگ میپوشید زیرا میدانست همسرش محمد بن عبدالله رنگ زرد را در لباس او دوست دارد. [۱۱] او زنی مؤمن و فداکار بود و محمد به شدت او را دوست میداشت چنانکه پس از مرگش بسیار محزون شد و در فراغ او بسیار گریست. خدیجه یکی از محترمترین بانوان نزد تمامیمسلمانان است.